اهمیت نماز جعفر طیار در گشایش امور و رفع موانع

نماز جعفر طیار یکی از اعمال عبادی ارزشمند و با فضیلت است که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به جناب جعفر ابن ابی‌طالب (ع) آموزش دادند. این نماز به‌عنوان هدیه‌ای ویژه به ایشان اعطا شد. پیامبر به او فرمودند:
"می‌خواهی چیزی به تو بدهم که از همه دنیا و متعلقات آن ارزشمندتر باشد؟" و سپس این نماز را به او آموختند. در روایات آمده است که این نماز اگر به‌صورت روزانه خوانده شود، از تمام ثروت‌های دنیا برتر است و اگر در فواصل زمانی مانند دو روز، دو هفته یا دو ماه انجام شود، باعث آمرزش تمام گناهان خواهد بود.

توصیه بزرگان دینی درباره نماز جعفر طیار

بزرگان دین، از جمله علامه مجلسی (ره)، این نماز را یکی از مهم‌ترین اعمال برای تقرب به خدا و رفع نیازها معرفی کرده‌اند. ایشان در کتاب زادالمعاد می‌نویسد:
"پس از نوافل یومیه، هیچ نمازی به اندازه نماز جعفر طیار به لحاظ ثواب و سند، ارزشمند نیست."
(زادالمعاد، ص320)

آیت‌الله بهجت (ره) نیز این نماز را برای برآورده شدن بسیاری از حوائج، به‌ویژه رفع موانع ازدواج و اشتغال، توصیه می‌کردند. ایشان معتقد بودند که این نماز می‌تواند در هر زمان خوانده شود و نباید به شب یا روز جمعه محدود شود.

روش خواندن نماز جعفر طیار

نماز جعفر طیار شامل چهار رکعت (دو نماز دو رکعتی) است که به‌صورت زیر خوانده می‌شود:

  1. نیت و شروع نماز:
    ابتدا نیت نماز جعفر طیار می‌کنید و نماز را آغاز می‌کنید.
  2. قرائت سوره‌ها در هر رکعت:
    • رکعت اول: پس از حمد، سوره زلزال خوانده شود.
    • رکعت دوم: پس از حمد، سوره عادیات خوانده شود.
    • رکعت سوم: پس از حمد، سوره نصر خوانده شود.
    • رکعت چهارم: پس از حمد، سوره توحید خوانده شود.
  3. تسبیحات اربعه:
    پس از قرائت حمد و سوره، ذکر "سُبْحَانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّٰهِ وَ لَا إِلٰـهَ إِلَّا اللهُ وَ اللهُ أَكْبَرُ" به روش زیر تکرار می‌شود:
    • بعد از قرائت حمد و سوره: 15 بار
    • در رکوع: 10 بار
    • بعد از رکوع: 10 بار
    • در سجده اول: 10 بار
    • بعد از سجده اول: 10 بار
    • در سجده دوم: 10 بار
    • بعد از سجده دوم: 10 بار
  4. تکرار در هر رکعت:
    این ذکر در هر رکعت 75 بار و در کل نماز 300 بار گفته می‌شود.
  • شهرت نماز : به دلیل تأکید بر تکرار تسبیحات اربعه، این نماز به نماز تسبیح نیز مشهور است.

بر اساس روایات می توان نماز جعفر طیار را به جای نوافل یومیه خواند و ثواب هر دو برای او ثابت است. همچنین در هنگام ضرورت و تنگی وقت می‌توان بین دو نماز فاصله انداخت و یا آن را بدون تسبیحات خواند و پس از نماز تسبیحات را بجا آورد. (زاد المعاد، ص٣٢۴)

توصیه‌های آیت‌الله بهجت برای گشایش بخت

حضرت آیت‌الله بهجت توصیه می‌کردند که علاوه بر نماز جعفر طیار، استغفار و توسل به اهل بیت (ع) را به‌طور مداوم انجام دهید. ایشان ذکر "استغفرالله ربی و اتوب الیه" را به تعداد 100 مرتبه در روز و خواندن سوره یس و سوره طه را برای گشایش کارها بسیار مؤثر می‌دانستند.

در روایت از امام صادق علیه‌السلام آمده است که در سجده آخر نماز این دعا خوانده شود:

سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ الْوَقَارَ، سُبْحَانَ مَنْ تَعَطَّفَ بِالْمَجْدِ وَ تَكَرَّمَ بِهِ، سُبْحَانَ مَنْ لَا يَنْبَغِي التَّسْبِيحُ إِلَّا لَهُ، سُبْحَانَ مَنْ أَحْصَىٰ كُلَّ شَيْ‏ءٍ عِلْمُهُ، سُبْحَانَ ذِي الْمَنِّ وَ النِّعَمِ، سُبْحَانَ ذِي الْقُدْرَةِ وَ الْكَرَمِ، اَللّٰهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعَاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِكَ، وَ مُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ كِتَابِكَ وَ اسْمِكَ الْأَعْظَمِ، وَ كَلِمَاتِكَ التَّامَّةِ الَّتِي تَمَّتْ صِدْقًا وَ عَدْلًا، صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ.

پاک و منزه است آن كه لباس عزت و وقار به بر دارد، پاک و منزه است آن كه به بزرگى مهر ورزد، و به آن گرامى باشد، پاک و منزه است آن كه پاكى جز براى او سزاوار نيست. پاک و منزه است آن كه دانشش هر چيز را بر شمارد، پاک و منزه است آن سرچشمۀ فضل و بخشش، پاک و منزه است آن داراى قدرت و كرم. خدايا از تو خواستارم به حق بندها و جایگاه هاى شكوه عرشت، و به حق نهايت مهرت كه در كتابت آوردى، و نام بزرگت و كلمات بى عيب ونقصت كه در راستى و عدالت بس كمال يافته اند، بر محمد و خاندانش درود فرست.

در روایت دیگری از امام صادق علیه‌السلام آمده است، که ایشان پس از نماز جعفر علیه‌السلام به اذکار و دعاهای زیر مشغول شدند. سپس فرمودند: «هرگاه حاجت ضروری داشتی نماز جعفر بخوان و [بعد از آن] این دعا را بخوان و حاجتت را از خدا بخواه که ان شاءالله برآورده می‌شود». (زاد المعاد، ص٣٢٣)

به اندازه  یک نفَس هر کدام از این ذکرها را بگو:

یَا رَبِّ يَا رَبِّ …

يَا رَبَّاهْ يَا رَبَّاهْ …

رَبِّ رَبِّ …

يَا اللهُ يَا اللهُ …

[یَا حَيُّ یَا حَيُّ ...]

يَا رَحِيمُ يَا رَحِيمُ …

و هفت مرتبه هر یک از این ذکرها را بگو:

يَا رَحْمَانُ

يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

و سپس این دعا را بخوان:

اَللّٰهُمَّ إِنِّي أَفْتَتِحُ الْقَوْلَ بِحَمْدِكَ، وَ أَنْطِقُ بِالثَّنَاءِ عَلَيْكَ، وَ أُمَجِّدُكَ وَ لَا غَايَةَ لِمَدْحِكَ، وَ أُثْنِي عَلَيْكَ وَ مَنْ يَبْلُغُ غَايَةَ ثَنَائِكَ وَ أَمَدَ مَجْدِكَ، وَ أَنَّىٰ لِخَلِيقَتِكَ كُنْهُ مَعْرِفَةِ مَجْدِكَ، وَ أَيَّ زَمَنٍ لَمْ تَكُنْ مَمْدُوحًا بِفَضْلِكَ، مَوْصُوفًا بِمَجْدِكَ، عَوَّادًا عَلَى الْمُذْنِبِينَ بِحِلْمِكَ، تَخَلَّفَ سُكَّانُ أَرْضِكَ عَنْ طَاعَتِكَ فَكُنْتَ عَلَيْهِمْ عَطُوفًا بِجُودِكَ، جَوَادًا بِفَضْلِكَ، عَوَّادًا بِكَرَمِكَ، يَا لَا إِلٰـهَ إِلَّا أَنْتَ الْمَنَّانُ ذُو الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ.

خدايا! سخنم را با ستايش تو آغاز می كنم، و گويا مى شوم با ثناى تو و تو را به بزرگى می ستايم، درحالی كه ستايشت را پايانى نيست. تو را ستایش مى گویم و كيست آن كه به نهايت ستایشت و بلنداى بزرگى ات برسد؟ آفريدگانت را چه رسد كه به شناخت ژرفاى عظمت تو دست يابد؟ چه زمانى بوده كه ستایش نشدی به فضلت و به عظمتت موصوف نبودى؟! كدامين زمان بوده كه پياپی از گنهكاران درنگذشته باشى با بردبارى خويش؟! ساكنان زمينت از فرمانبردارى تو سرپيچى كردند، ولى تو با کرمت با آنان مهربان بودی، با فضلت به آنان بخشيدی و با كرامتت، پى درپى  به آنان رو كردى،  اى كه معبودى جز تو نيست، که بخشنده داراى شوكت و كرامت هستی.

در کتاب زادالمعاد دعای دیگری بعد از این نماز ذکر شده است که آیت الله بهجت قدس‌سره همواره به خواندن آن توصیه می‌نمودند. این دعا چنین است:

سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ تَرَدَّىٰ بِهِ، سُبْحَانَ مَنْ تَعَطَّفَ بِالْمَجْدِ وَ تَكَرَّمَ بِهِ، سُبْحَانَ مَنْ لَا يَنْبَغِي التَّسْبِيحُ إِلَّا لَهُ جَلَّ جَلَالُهُ، سُبْحَانَ مَنْ أَحْصَىٰ كُلَّ شَيْ‏ءٍ بِعِلْمِهِ وَ خَلَقَهُ بِقُدْرَتِهِ، سُبْحَانَ ذِي الْمَنِّ وَ النِّعَمِ، سُبْحَانَ ذِي الْقُدْرَةِ وَ الْكَرَمِ. اَللّٰهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعَاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِكَ، وَ مُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ كِتَابِكَ وَ بِاسْمِكَ الْأَعْظَمِ، وَ كَلِمَاتِكَ التَّامَّاتِ الَّتِي تَمَّتْ صِدْقًا وَ عَدْلًا، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ، وَ أَنْ تَجْمَعَ لِي خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ بَعْدَ عُمُرٍ طَوِيلٍ، اَللّٰهُمَّ أَنْتَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ، الْخَالِقُ الرَّازِقُ الْمُحْيِي الْمُمِيتُ، الْبَدِي‏ءُ الْبَدِيعُ، لَكَ الْكَرَمُ وَ لَكَ الْمَجْدُ، وَ لَكَ الْمَنُّ وَ لَكَ الْجُودُ، وَ لَكَ الْأَمْرُ وَحْدَكَ لَا شَرِيكَ لَكَ، يَا وَاحِدُ يَا أَحَدُ، يَا صَمَدُ يَا مَنْ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ، وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ، يَا أَهْلَ التَّقْوَىٰ وَ يَا أَهْلَ الْمَغْفِرَةِ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، يَا عَفُوُّ يَا غَفُورُ، يَا وَدُودُ يَا شَكُورُ، أَنْتَ أَبَرُّ بِي مِنْ أَبِي وَ أُمِّي، وَ أَرْحَمُ بِي مِنْ نَفْسِي وَ مِنَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ، يَا كَرِيمُ يَا جَوَادُ، اَللّٰهُمَّ إِنِّي صَلَّيْتُ هَذِهِ الصَّلَاةَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِكَ، وَ طَلَبَ نَائِلِكَ وَ مَعْرُوفِكَ، وَ رَجَاءَ رِفْدِكَ وَ جَائِزَتِكَ، وَ عَظِيمَ عَفْوِكَ وَ قَدِيمَ غُفْرَانِكَ، اَللّٰهُمَّ فَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ ارْفَعْهَا فِي عِلِّيِّينَ، وَ تَقَبَّلْهَا مِنِّي، وَ اجْعَلْ نَائِلَكَ وَ مَعْرُوفَكَ وَ رَجَاءَ مَا أَرْجُو مِنْكَ فَكَاكَ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ، وَ الْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَ مَا جَمَعْتَ مِنْ أَنْوَاعِ النَّعِيمِ، وَ مِنْ حُسْنِ الْحُورِ الْعِينِ، وَ اجْعَلْ جَائِزَتِي مِنْكَ الْعِتْقَ مِنَ النَّارِ وَ غُفْرَانَ ذُنُوبِي، وَ ذُنُوبِ وَالِدَيَّ وَ مَا وَلَدَا، وَ جَمِيعِ إِخْوَانِي وَ أَخَوَاتِيَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَاتِ، الْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَ الْأَمْوَاتِ، وَ أَنْ تَسْتَجِيبَ دُعَائِي وَ تَرْحَمَ صَرْخَتِي وَ نِدَائِي، وَ لَا تَرُدَّنِي خَائِبًا خَاسِرًا، وَ اقْلِبْنِي مُفْلِحًا مُنْجِحًا مَرْحُومًا، مُسْتَجَابًا دُعَائِي، مَغْفُورًا لِي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، يَا عَظِيمُ يَا عَظِيمُ يَا عَظِيمُ، قَدْ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ، فَلْيَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْكَ، يَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ،  يَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ، يَا بَاسِطَ الْيَدَيْنِ بِالرَّحْمَةِ، يَا نَفَّاحًا بِالْخَيْرَاتِ، يَا مُعْطِيَ السُّؤْلَاتِ، يَا فَكَّاكَ الرِّقَابِ مِنَ النَّارِ، صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ فُكَّ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ، وَ أَعْطِنِي سُؤْلِي، وَ اسْتَجِبْ دُعَائِي، وَ ارْحَمْ صَرْخَتِي وَ تَضَرُّعِي وَ نِدَائِي، وَ اقْضِ لِي حَوَائِجِي كُلَّهَا لِدُنْيَايَ وَ آخِرَتِي وَ دِينِي، مَا ذَكَرْتُ مِنْهَا وَ مَا لَمْ أَذْكُرْ، وَ اجْعَلْ لِي فِي ذَلِكَ الْخِيَرَةَ، وَ لَا تَرُدَّنِي خَائِبًا خَاسِرًا، وَ اقْلِبْنِي مُفْلِحًا مُنْجِحًا مُسْتَجَابًا لِي دُعَائِي، مَغْفُورًا لِي مَرْحُومًا يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، يَا مُحَمَّدُ يَا  أبَاالْقَاسِمِ يَا رَسُولَ اللهِ، يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ، أَنَا عَبْدُكُمَا وَ مَوْلَاكُمَا، غَيْرُ مُسْتَنْكِفٍ وَ لَا مُسْتَكْبِرٍ، بَلْ خَاضِعٌ ذَلِيلٌ عَبْدٌ مُقِرٌّ، مُتَمَسِّكٌ بِحَبْلِكُمَا، مُعْتَصِمٌ مِنْ ذُنُوبِي بِوَلَايَتِكُمَا، أَتَقَرَّبُ إِلَى اللهِ تَعَالَىٰ بِكُمَا، وَ أَتَوَسَّلُ إِلَى اللهِ بِكُمَا، وَ أُقَدِّمُكُمَا بَيْنَ يَدَيْ حَوَائِجِي إِلَى اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ، فَاشْفَعَا لِي فِي فَكَاكِ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ، وَ غُفْرَانِ ذُنُوبِي، وَ إِجَابَةِ دُعَائِي، اَللّٰهُمَّ فَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَقَبَّلْ دُعَائِي وَ اغْفِرْ لِي، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.

منزه است آنکه پوشیده عزت را و ردا کرده آن را. منزه است آنکه لطف کرده با مجد و بدان کرامت نموده. منزه است آنکه تسبیح روا نیست جز  برای او؛ جل جلاله. منزه است آنکه با علمش همه چیز را به شماره آورده  و با قدرتش خلق کرده. منزه است صاحب منّت و نعمت ها. منزه است  صاحب قدرت و کرامت . خدایا از تو می خواهم به جایگاه های عزت  عرشت، و منتهای رحمت از کتابت، و به اسم  اعظمت و کلمات تامّه ات که رسیده اند به کمال راستی و عدالت، که صلوات فرستی بر محمد و خاندان پاک  و پاکیزۀ محمد، و می خواهم خیر دنیا و آخرت را برایم جمع نمایی پس از گذراندن عمری طولانی.

خداوندا تو زنده و پاینده و بلندمرتبه و عظیم و خالق و روزی دهنده و زنده کننده و میراننده و آغازکننده و پدیدآورندۀ هستی. تنها برای توست کرم و سربلندی و بخشندگی و سخاوت، و تنها برای توست [مقام] امر، حال آنکه خدای یکتایی که شریکی برای تو نیست. ای یکتای بی همتا، ای بی نیاز و ای آنکه نه می زاید و نه زاده شده و کسی هم کفو او نیست. ای اهل تقوا و ای اهل بخشش، ای مهربان ترین مهربانان. ای بسیار عفوکننده و ای بخشایشگر. و ای بامحبت و ای بسیار شکرگزار.

همانا تو از پدر و مادرم بر من نیکوکارتری و از خودم و تمام مردمان نسبت به من مهربان تری، ای کریم و ای سخاوتمند.خدایا همانا من این نماز را خواندم در طلب خشنودی تو و در طلب صله و نیکی تو و به امید عطا و جایزه و پاداش و گذشت عظیم و غفران قدیم تو. خداوندا پس درود بفرست بر محمد و آل محمد و نمازم را در [مقام] علیین بالا ببر و از من قبولش فرما و قرار ده عطا و معروفت را و امید به آن چه امید دارم از تو را؛  در آزادیم از آتش و رستگاری به بهشت و آن چه جمع کردی از انواع نعمت هایت و از حورالعین های نیکو. و قرار ده پاداشم از سوی خود را آزادی از آتش و آمرزش گناهانم و آمرزش گناهان پدر و مادرم و فرزندان آنها و گناهان همۀ برادارن و خواهران [ایمانی]مؤمن و مسلمانم، چه آنان که زنده اند و چه آنان که مرده اند. و پاداشم را استجابت دعایم و رحم بر شیون و ندایم قرار ده. و مرا مأیوس و خسران زده باز مگردان، بلکه باز گردان مرا  رستگار و کامیاب و رحمت شده و دعایم را مستجاب و مرا آمرزیده قرار ده، ای مهربان ترین مهربانان، ای عظیم، ای عظیم، ای عظیم.  

همانا گناهان بندۀ تو بزرگ شد، پس آمرزش از جانب تو، نیکوست. ای که نیکو گذشت می کنی، ای که گذشتت گسترده است، ای آنکه دو دست خود  را گشوده ای به رحمت، ای بسیار عطاکنندۀ خیر، ای عطاکنندۀ درخواست  ها،  ای آزادکنندۀ گردن های بندگان از آتش، بر محمد و آل محمد  درود فرست و مرا از آتش برهان و درخواستم را عطا کن و دعایم را استجابت کن  و بر ناله و شیون و ندایم رحم فرما و برآورده فرما همۀ حوائجم را برای دنیا و آخرت و دینم؛ هر آن چه یاد کردم و هرآنچه از یاد بردم. و در آن برایم خیر قرار ده و مرا بازمگردان بی بهره و مأیوس و خسران زده، بلکه مرا رستگار و کامیاب و مرحوم قرار ده، درحالی که دعایم استجابت شده و آمرزیده شده ام، مورد رحمت قرار گرفته ام ای مهربان ترین مهربانان. ای محمد، ای  ابالقاسم،ای رسول خدا و ای امیرالمؤمنین! من بنده شما و دوست دار شما هستم و از شما سر باز نمی زنم و گردن کشی نمی کنم، بلکه خاضع و ذلیل و بنده و مقرّ به حق شما و چنگ زننده به ریسمان [ولایت] شما هستم و چنگ می زنم به دامن ولایت شما از گناهانم. به وسیلۀ شما به خداوند متعال تقرب می جویم و شما را وسیله قرار می دهم به سویِ خدا و شما را در حاجت هایم در پیشگاه خداوند متعال مقدم می دارم، پس شفاعتم کنید در آزادیم از آتش و آمرزش گناهانم و اجابت دعایم. خدایا، بر محمد و آلش درود فرست و دعایم را قبول کن و [از گناهانم] درگذر، ای مهربان ترین مهربانان.

آیت الله بهجت قدس‌سره می‌فرمود: «بعد از نماز و ادعیۀ آن به سجده بروید و با چشم گریان اگرچه با قطرۀ اشکی که چشم تَر شود اشک بریزید و حاجتتان را بخواهید».

دعای مجرب برای بخت‌گشایی و ازدواج

یکی از دعاهای مشهور و مجرب در این زمینه، دعای حضرت موسی (ع) است که در قرآن آمده است:
"رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ"
(سوره قصص، آیه 24)
این دعا به‌عنوان طلب خیر و برکت در زندگی و ازدواج بسیار توصیه شده است.