از نظر اعتبار دینی، موضوع حرزها معمولاً به سند و محتوای روایت برمیگردد. درباره حرز امام جواد (ع)، نکاتی وجود دارد:
- منبع حرز: این دعا در منابعی مانند مهج الدعوات اثر سید بن طاووس و بحارالأنوار علامه مجلسی ذکر شده است. علمای بزرگ شیعه همچون این افراد، این حرز را توصیه کردهاند
- اثرگذاری حرز: در اسلام، دعا و توسل به خداوند از طریق ادعیه و اذکار، مستحب و مورد تأکید است. حرز امام جواد (ع) نیز از این قبیل دعاهاست و استفاده از آن به نیت توکل به خداوند و کسب آرامش معنوی کاملاً جایز است.
- سندیت حرز امام جواد:
حرز امام جواد (ع) در برخی منابع مثل کتاب مهج الدعوات ذکر شده است. کتاب مهج الدعوات و منهج العبادات از برترین کتاب های دعایی شیعه است.این اثر در قرن هفتم هجری توسط سیدبن طاووس تالیف گردیده است. موضوع کتاب مهج الدعوات؛ دعاهایی است مربوط به حرزها، قنوتها، تعقیبات نماز و ... .
1. اعتبار مهج الدعوات :
سید رضى الدین بن طاووس، که قصدش تنها تهیه کتابى در ادعیه بوده، در برخی موارد سلسله سندهاى دعاها و روایات را ذکر کرده و در موارد دیگر، سلسله سند دعاها و روایات نقل شده از ائمه اطهار(ع) را حذف کرده و تنها به ذکر نام یک و یا دو راوى از معصومان(ع) اکتفا نموده است. البته در بسیارى موارد نام مأخذ و منبع دعا را هم آورده است.
درباره اعتبار مهج الدعوات توجه به دو نکته ضروری است:
- معتبر بودن و یا نبودن یک کتاب روایی برای خود اصولی دارد که در مباحث حدیث شناسی و کتاب شناسی به آن اشاره شده است؛ لذا چنین چیزی مقتضای این است که تک تک مطالب و روایات آن بررسی شود که جایش در این نوشته نیست.
- با اینحال، به طور کلی مهج الدعوات که از کتابهای ادعیه به حساب میآید، مورد اعتنا و اعتماد علمای شیعه است و شاید بتوان گفت که متن و محتوای تمام دعاهای آن منطبق بر قرآن و سنت قطعی است.
سید ابن طاووس در کتاب مهج الدعوات دعایی از امام علی(ع) و آنحضرت از پیامبر اکرم(ص) نقل میکند که عبارات ابتدایی دعا این است: «سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ (تَقُولُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ) سُبْحَانَهُ مِنْ إِلَهٍ مَا أَمْلَکَهُ وَ سُبْحَانَهُ مِنْ مَلِیکٍ مَا أَقْدَرَه...»؛ این دعا به «صحیفه» نامگذاری شده است. از جهت آنکه جبرئیل(ع) آنرا بر صحیفهاى نوشته بر پیامبر اکرم(ص) نازل نمود. دعای صحیفه از جهت محتوایی اشکالی ندارد؛ لذا میتوان آنرا به امید ثواب خواند، و إنشاء الله خواننده آن به ثوابش خواهد رسید.
2. نظر علمای دینی:
بسیاری از علما استفاده از این حرز را توصیه کردهاند، بهویژه اگر همراه با نیت خالص و توجه قلبی باشد. حرزها و دعاها به طور کلی یکی از راههای ارتباط با خداوند هستند و تأثیر آنها به نیت و اعتقاد فرد بستگی دارد.
- علامه سید بحر العلوم : حدیث حرز امام جواد (ع) مشهور است و مؤید جواز گذاشتن دعا در قاب نقره ای است.
- علامه مجلسی : سِحر، به عوذات (دعاهای مأثور مثل حرز امام جواد (ع) ) و آیات و توکل به خدا دفع می شوند. (بحار ج60 ص41)
- علامه آیت الله قاضی : حرز امام جواد عليه السلام بايد به بازو بسته شود. و خاصيت آن، (خصوصاً برای باطل کردن سحر و طلسم) فقط در صورت بسته شدن به بازوی راست است.
- آیت الله بهجت : برای جلوگیری از چشم زخم یا باطل شدن سحر، همراه داشتن حرز امام جواد (ع) مفید است.
- حجت الاسلام فرحزاد : دیدم که فردی با سنگ بزرگی بر سر فردی زد ولی اتفاقی برای آن فرد نیفتاد؛ زیرا حرز امام جواد علیه السلام همراه او بود.
- آیت الله خرازی : یادم می آید که حتی از قبل انقلاب این حرز بین بزرگان معروف و مشهور بود.
- شیخ نخودکی : زمانى شريف حسين، شريف مكه مريض مى شود. مرحوم شيخ فضل الله نورى از آقا شيخ حسنعلى اصفهانى درخواست راه علاج و شفاى او را مى كند. ايشان به مرحوم نورى خرما می دهد كه براى او ببرد. وى آن را مى خورد و خوب مى شود و هر دو را به ميهمانى و پذيرايى دعوت مى كند؛ ولى مرحوم شيخ حسنعلى نمى رود، اما مرحوم نورى دعوت او را اجابت مى كند و نزد شريف حسين مى رود. وى از ايشان درخواست مى نمايد كه از من چيزى بخواهيد. مرحوم نورى براى دعاى حرز حضرت امام جواد (علیه السلام) كه بايد بر پوست آهوى شش ماهه ى تهامه نوشته شود خيلى اهميت قائل می شده است. لذا يك آهوى شش ماهه درخواست مى كند. شريف هم شانزده تا از همان نوع درخواستى را برایش مى فرستد و ايشان سه تا از آن را بر می دارند.
- حاج آقا عالی : از مشهورترین و معروفترین و معتبرترین حرزها، حرز امام جواد است. حرز یعنی دعا یا ذکری که همراه انسان باشد و از وی محاظفت بکند در مقابل سحر، طلسم، چشم زخم، بلا. چیزی که از انسان محافظت بکند را می گویند حرز. محکم ترین حرز، حرز امام جواد است. یک حرز دو خطی در مفاتیح هست که آن هم خوب است. ولی حرز اصلی آن حضرت در مهج الدعوات سید بن طاووس است که مفصل است.
- حجت الاسلام حیدری کاشانی : برای فرزندانتان حرز به کار بگیرید. تمام امامان معصوم (ع) حرز برای ما صادر کرده اند. «حرز» به معنای سپر و حفاظ است در برابر تیر باران شیاطین جن و انس، تیرباران چشم زخم و سحر و طلسم. سحر حق است، اما به کار گرفتن ضد سحر هم حق است. هم از جانب و هم از سوی انسان سحر وجود دارد. چشم و نظر حق است و جای جای قرآن آن را تایید می کند.
3. هدف از دعا و حرزها:
استفاده از حرزها نباید جایگزین تلاشهای منطقی و عملی در زندگی شود. دعا و حرز به عنوان وسیلهای برای تقویت ایمان و ارتباط با خداوند ارزشمند هستند، اما نباید به آنها بهعنوان تنها راهحل مشکلات نگاه شود.
4. متن و محتوا:
متن حرز امام جواد (ع) شامل اذکار و دعاهایی است که مضامین اسلامی دارند و با اعتقادات دینی هماهنگ هستند. از این نظر، استفاده از آن مشکلی ندارد، به شرط آنکه از نسخههای معتبر استفاده شود.
نکات مهم:
- استفاده از دعاها و حرزها نباید جایگزین وظایف شرعی، اخلاقی و تلاشهای دنیوی شود.
- همراه داشتن یا خواندن این حرز با نیت خالص و توکل به خداوند میتواند اثر معنوی داشته باشد.
- اگر قصد استفاده از این حرز دارید، میتوانید آن را از منابع معتبر، همراه با آداب ذکرشده (مانند نوشتن بر پوست آهو و قرار دادن در بازو) تهیه کنید.
بنابراین، استفاده از حرز امام جواد (ع) به عنوان یک عمل مستحب و به نیت تقرب به خداوند و دفع بلا اشکالی ندارد. البته بهتر است این عمل با نیت خالص و توکل به خداوند انجام شود و از افراط در اعتقاد به اثرگذاری حتمی آن خودداری گردد.
دیدگاه خود را بنویسید