سوره هود دستنویس روی پوست آهو

معرفی سورهٔ هود

سورهٔ هود سورهٔ ۱۱ام قرآن است که در مکه نازل شده و ۱۲۳ آیه‌است. این سوره به اواخر دوران پیامبر اسلام در مکه پیش از هجرت مربوط می‌شود، دوران سختی که پس از مرگ ابوطالب و خدیجه برای او پیش آمده‌بود. به همین دلیل در آغاز این سوره تعابیر تسلی‌دهنده به پیامبر دیده می‌شود که سختی‌های پیامبران پیشین و داستان پیروزی آنان با وجود نفرات کم آنان را بیان می‌کند. همانند دیگر سوره‌های مکی، این سوره اعتقادات اساسی مسلمانان را بیان نیز می‌کند.

یکی از پیامبرانی که نام او چندین بار در قرآن آمده، و یک سوره به نام او نامیده شده، حضرت هود (ع) است. این سوره را هود نامیده اند، چون در آیات پنجاه و شصت این سوره هم صراحتا نام این پیامبر آمده و علاوه بر آن داستان حضرت هود علیه‌السّلام و قوم عاد در این سوره آمده است. «و الی عاد اخاهم هودا ...»: (ما) به سوی (قوم) عاد، برادرشان «هود» را فرستادیم؛ الا بعدا لعاد قوم هود...»:... بدانید «عاد» نسبت به پروردگارشان کفر ورزیدند! دور باد «عاد» -قوم هود-از رحمت خدا، و خیر و سعادت!

ایشان در حدود ۷۰۰ سال قبل از میلادِ حضرت مسیح (ع) در سرزمین احقاف (بین یمن و عمّان، در جنوب عربستان) در میان قوم عاد مبعوث شدند. این قوم را عاد گفته اند، زیرا جدّشان شخصی به نام «عاد بن عوص» بود و حضرت هود (ع) نیز نسل سوم او به شمار می‌آمد.

محتوای سوره هود

دلداری پیامبر

این سوره به اواخر دوران پیامبر اسلام در مکه پیش از هجرت مربوط می‌شود، اوضاع سختی که پس از مرگ ابوطالب و خدیجه برای پیامبر پیش آمده بود.به همین دلیل در آغاز این سوره تعابیر تسلی دهنده به پیامبر دیده می‌شود که سختی‌های پیامبران پیشین و داستان پیروزی آنان با وجود نفرات کم آنان را بیان می‌کند.

همانند دیگر سوره‌های مکی، این سوره اعتقادات اساسی مسلمانان را بیان نیز می‌کند.

قیامت و مسئولیت

این سوره، آیات تکان دهنده اى مربوط به قیامت و بازپرسى در آن دادگاه عدل الهى و آیاتى پیرامون مجازات اقوام پیشین به دلیل ظلم و ستم‌هایی که انجام میدادند و دستوراتى درباره مبارزه با فساد دارد که همگى مسئولیت آفرین است؛ به همین دلیل در حدیث معروفى مى خوانیم که پیغمبر اکرم (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) فرمود: شیبتنى سوره هود: سوره هود مرا پیر کرد!

معارف قرآنی

این سوره همه معارف قرآنی را نخست در چهار آیه اولش به طور اجمال ذکر نموده، سپس در طول سوره به تفصیل آن می‌پردازد.

البته آن تفصیل را در قالب انذار و تبشیر ریخته، انذار و تبشیری که با ذکر سنت جاری خدا در بندگان و ایراد اخبار امت‌های گذشته و داستان اقوام نوح و هود و صالح و لوط و شعیب و موسی، و سرنوشتی که استکبار از پذیرفتن دعوت الهی و نیز افساد در زمین و اسراف در این فساد انگیزی دارد صورت گرفته، و نیز به توصیف وعده‌های الهی برای مؤمنین و صاحبان اعمال صالح و توصیف تهدید‌هایی که خدا به طبقه کفار و تکذیب گران آیاتش داده پرداخته و در خلال این مسائل امور دیگری از معارف الهی راجع به توحید، نبوت و معاد نیز خاطر نشان شده است.

توحید

جان تمامی معارف مختلفی که آیات قرآنی متضمن آن است یک حقیقت است، و این حقیقت توحید، است که با همه اجمالی که دارد متضمن تمامی تفاصیل و جزئیات معانی قرآنی است، چه معارفش و چه شرایعش؛ و به عبارتی اصلی است که اگر شکافته شود همان تفاصیل می‌شود، و اگر آن تفاصیل فشرده شود به این اصل واحد برگشت می‌کند.

اگر قرآن کریم سخن از معارف الهی دارد و اگر در باره فضایل اخلاقی سخن می‌گوید و اگر احکامی در باره کلیات عبادات و معاملات و سیاسات و ولایت‌ها تشریع می‌کند و اگر از اوصاف خلایقی از قبیل: عرش، کرسی، لوح، قلم، آسمان، زمین، فرشتگان، جن، شیطان‌ها، گیاهان، حیوانات و انسان سخن به میان می‌آورد، و اگر در باره آغاز خلقت و انجام آن حرف می‌زند و بازگشت همه را نخست به سوی فنا و سپس به سوی خدای سبحان می‌داند و خبر از روز قیامت و قبل از قیامت، یعنی از عالم قبر و برزخ می‌دهد و از روزی خبر می‌دهد که همه برای رب العالمین و به امر او به پا می‌خیزند، و همه در عرصه‌ای جمع گشته سؤال و بازخواست و حساب و سنجش و گواهی گواهان را می‌بینند، و در آخر بین همه آنان داوری شده گروهی به بهشت و جمعی به دوزخ می‌روند، و نیز اگر بین هر انسانی و بین عمل او، و نیز بین عمل او و سعادت و شقاوت او، رابطه برقرار داشته و در باره آن رابطه‌ها سخن می‌گوید، همه این‌ها بر آن یک حقیقت تکیه دارد و آن حقیقت، چون روح در تمامی آن معارف جریان یافته و آن یک حقیقت عبارت است از توحید حق تعالی، البته توحیدی که اسلام و قرآن معرفی کرده، و آن اینست که انسان معتقد باشد به اینکه خدای تعالی رب همه اشیای عالم است و غیر از خدای تعالی در همه عالم ربی وجود ندارد، و اینکه انسان به تمام معنای کلمه تسلیم او شود و حق ربوبیت او را اداء کند و دلش جز برای او خاشع نگشته، بدنش جز در برابر او خضوع نکند، خضوع و خشوعش تنها در برابر او- جل جلاله- باشد.

فضیلت تلاوت سوره «هود» چیست؟

در مورد فضیلت این سوره، در حدیثى از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله) آمده است:

«مَنْ قَرَاَ هذِهِ السُّورَهَ اُعْطِىَ مِنَ الاَجْرِ وَ الثَّوابِ بِعَدَدِ مَنْ صَدَّقَ هُوداً وَ الاَنْبِیاءَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ وَ مَنْ کَذَّبَ بِهِمْ وَ کانَ یَوْمَ الْقِیامَهِ فِى دَرَجَهِ الشُّهَداءِ وَ حُوسِبَ حِساباً یَسِیْراً»؛

(کسى که این سوره را بخواند، پاداش و ثوابى به تعداد کسانى که به هود و سایر پیامبران ایمان آوردند و کسانى که آن‌ها را تکذیب نمودند خواهد داشت و روز قیامت در مقام شهداء قرار مى گیرد و حساب آسانى خواهد داشت).

روشن است، تنها تلاوت خشک و خالى این اثر را ندارد، بلکه تلاوت، توام با اندیشه و سپس عمل است که، انسان را به مومنان پیشین نزدیک و از منکران پیامبران دور مى سازد و به همین دلیل به تعداد هر یک از آن‌ها پاداشى خواهد داشت و، چون با شهیدان امت هاى گذشته هم هدف خواهد بود، جاى تعجب نیست که در درجه آنان قرار گیرد و حسابى ساده و آسان داشته باشد؛ و از امام باقر (علیه السلام) نقل شده: «کسى که سوره هود را در هر جمعه قرائت کند، خداوند او را در روز قیامت در زمره پیامبران مبعوث خواهد کرد و خطاهائى که انجام داده در روز قیامت برشمرده نمى شود»؛ و نیز از امام صادق (علیه السلام) نقل شده: «کسى که این سوره را بنویسد و با خود داشته باشد، خداوند نیروى فوق العاده اى به او خواهد داد و کسى که آن را به همراه داشته باشد و با دشمن بجنگد، بر او پیروز و غالب مى شود، تا آنجا که هر کس او را ببیند از او مى ترسد».

گر چه افراد ظاهربین و راحت طلب، از این گونه احادیث چنین برداشت مى کنند که، فقط بودن خط و نقش قرآن با انسان براى رسیدن به این هدف‌ها کافى است، ولى روشن است، منظور از داشتن این‌ها با خود آن است که همچون یک دستورالعمل و برنامه زندگى همراه داشته باشد، پیوسته این برنامه را بخواند و مو به مو اجرا کند، و مسلماً چنین کارى، آن همه آثار را نیز خواهد داشت، چه این که در این سوره، دستور استقامت، مبارزه با فساد، همبستگى در راه هدف و قسمت زیادى از تجربیات و تاریخ اقوام پیشین، که هر کدام از آن‌ها یک درس پیروزى بر دشمن است، وجود دارد.

آثار و برکات سوره هود

افزایش نیروی بدنی

نقل از امام صادق علیه السلام: «هرکس این سوره را بر پوست آهو بنویسد و آن را همراه خود داشته باشد خداو. ند به او نیرو و یاری عنایت می‌کند و اگر صد مرد با او مبارزه کند خداوند ایشان را یاری کرده و پیروزشان می‌کند و هر کس او را می‌بیند می‌ترسد.»

برای جلوگیری از خطرات دریایی

برای حفظ کشتی از خطرات دریایی آیه ۴۱ این سوره را بر لوحی نوشته و بر جلوی کشتی نصب کنند.

برآورده شدن حاجات

جهت هر حاجتی سوره هود را ۱۳ بار بخواند.